Tichelwurk 9

kaart 1830

Tichelwurk 9 is de plek waar vroeger de steenfabriek gestaan heeft.
Het gebouw met de oven van de fabriek vinden we op de kaart uit 1830 hierboven terug als het gebouw in het geel gekleurde perceel land.  Het waren voornamelijk seizoensarbeiders die hier werkzaam waren. Het werk was zwaar en er werd weinig betaald. Ook de vrouwen en kinderen moesten meehelpen. Nadat in 1874 de wet op kinderarbeid van kracht werd en vervolgens in 1889 de Arbeidswet, moesten de werktijden voor met name vrouwen en jongeren beperkt worden en deze groepen kregen ook op zondag vrij. Dit alles betekende dat de loonkosten omhoog gingen en de druk toenam tot verdere mechanisatie.

Oven steenfabriek
Tichelwurk met steenfabriek. Het huisje meest rechts is verdwenen,
het huis links daarvan is nr 10

Ook de fabriek van het Wynser Tichelwurk had het rond die tijd moeilijk. In 1888 werd zij met woningen en in totaal 7 hectare kleigronden onder Stiens Hallum en Spannum, na een publieke verkoop, opgekocht door Bouwmaterialenhandel Faber en vervolgens gemoderniseerd.  Op 18 april 1889 werd er een nog een stoommachine in werking gesteld, maar door overproductie en de gevolgen van de landbouwcrisis van 1880 waren de hoogtijdagen voor de steenfabrieken voorbij. Waren er in 1871 nog 51 pan- en steenfabrieken in Friesland (met 1215 personeelsleden), in 1920 waren er nog maar 10.
In 1893 volgde opnieuw een publieke verkoping waarna de fabriek in handen kwam van NVB Vermeulen. Uiteindelijk viel in 1920 het doek voor de fabriek.  Het Wynser Tichelwurk was daarmee een van de laatste in Friesland. 
Na sluiting werd de fabriek al vrij gauw gesloopt en was er een eind gekomen aan de eeuwenoude steenbakkerij op het Tichelwurk. (De kunst van het steenbakken werd hier rond 1170 geïntroduceerd door de Cisterciënzer en Praemonstratenzer Kloosterorders vanuit Duitsland)

Op de plaats van de steenfabriek  werd vervolgens het huidige pand nr 9 gebouwd.

arbeiders steenfabriek
Arbeiders steenfabriek

luchtfoto tichelwurk 9
luchtfoto Tichelwurk 9 in de  jaren 19xx


naar boven                      Tichelwurk                      kaart buitengebied                kaart dorp